“Thermofenster” kommt VW teuer zu stehen

Nieuwe uitspraak in het dieselemissieschandaal.

Voor de "thermo venster", een veelgebruikte manipulatie van de uitlaatgasregeling, is in de jurisprudentie een duidelijk standpunt ontstaan: ze zijn illegaal. Autofabrikanten die voertuigen met dit sjoemelmechanisme verkopen, schaden hun klanten opzettelijk en op immorele wijze. Dit wordt bevestigd door een recente uitspraak van de Arrondissementsrechtbank in Heidelberg tegen Volkswagen.

Het ‘thermische venster’ – de term werd bedacht door voormalig minister van Transport Alexander Dobrindt – is een temperatuur-afhankelijke manipulatie van emissiecontrole. Het zorgt ervoor dat de reiniging van uitlaatgassen alleen werkt binnen een nauw temperatuurbereik, bijvoorbeeld tussen de 17 en 30 graden. Dus op de testbank, waar een aangename 25 graden heerst. Bij gebruik op de weg werkt de uitlaatgasreiniging echter alleen bij mooi weer en dan nog alleen als het niet te warm is. Van oktober tot en met mei, dus meer dan de helft van het jaar, zijn dieselmotoren als vervuilers in het verkeer.

Voor de autobedrijven is dit geen probleem. Of Audi, BMW, Daimler, Porsche of Volkswagen: Ze gebruiken allemaal thermische vensters, zogenaamd ter bescherming van de motor. Zij beroepen zich daarbij op artikel 5, lid 2, zin 2, nr. 1 van Verordening (EG) nr. 715/2007, waarin het gebruik van manipulatie-instrumenten is toegestaan als deze dienen om de veilige werking van het voertuig te waarborgen en de motor te beschermen.

Geen uitzondering op het verbod op uitschakelinrichtingen voor thermische ramen

Verschillende rechtbanken en de advocaat-generaal bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) hebben reeds geoordeeld dat deze zeer ruime uitleg van de uitzondering niet rechtmatig is. We kunnen ervan uitgaan dat zowel het Hof van Justitie van de Europese Unie als het Bundesgerichtshof (BGH) thermische ramen definitief illegaal zullen verklaren.

Arrondissementsrechtbank Heidelberg kent VW-klanten evenveel geld toe als de auto heeft gekost

Deze mening werd ook gevolgd door de Arrondissementsrechtbank van Heidelberg in de zaak van een VW T5 Transporter 2.0 I TDI van emissieklasse 5, waarin de schandalige motor EA189 met thermisch venster is geïnstalleerd. Eiser had het voertuig in 2015 tweedehands gekocht voor 58.500 euro. De rechtbank oordeelde dat het voertuig vanwege het thermische venster niet over een vergunning voor permanent veilig rijden beschikte. De voertuigeigenaar wordt daardoor bedreigd met aanzienlijke schade, namelijk de buitengebruikstelling van het dieselvoertuig. Volkswagen heeft de koper van de T5 dus opzettelijk en op immorele wijze op bijzonder laakbare wijze benadeeld. De uitspraak: VW moet de auto terugnemen en de benadeelde een schadevergoeding van circa 49.900 euro betalen, na aftrek van de gebruiksvergoeding. Daarnaast werd aan eiser een bedrag van 8.600 euro aan onrechtmatige daadrente toegekend. Het komt erop neer dat hij evenveel geld ontvangt als hij voor het VW-busje heeft betaald (29 mei 2020, zaaknummer 4 O 199/19).

VW faalt met doofpotaffaires

Autofabrikanten houden zich doorgaans stil over details over motoren en uitschakelmechanismen. Ook VW heeft nagelaten informatie te verstrekken over de besturingssoftware in de zaak T5 voor de Arrondissementsrechtbank van Heidelberg. Ook de vraag waarom het thermische raam voldoet aan de voorwaarden voor een uitzondering op het verbod op manipulatie-instrumenten, bleef door de autofabrikant in twee mondelinge hoorzittingen onbeantwoord - ondanks het feit dat de rechtbank hem middels een voorwaardelijk bevel had opgedragen te voldoen aan zijn 'secundaire bewijslast'.
Met deze doofpotaffaire maken autofabrikanten het zichzelf gemakkelijk – en negeren ze schaamteloos de geldende wetgeving. In beginsel rust de bewijslast op de benadeelde autokopers als eiser. Ze moeten bewijzen of een manipulatie-instrument effectief is in hun dieselmotor, hoe het werkt, in welke mate het schade veroorzaakt en wie daarvoor verantwoordelijk is. Voor de eisers is dit echter nauwelijks mogelijk, omdat zij geen gedetailleerde kennis hebben van engines, software en besluitvormingsprocessen.

Wat betekent de “secundaire bewijslast”?

In dergelijke gevallen komt de ‘secundaire bewijslast’ in het spel: als de eiser niet over informatie beschikt over een feit – in dit geval: het manipulatie-instrument – moet de gedaagde, dat wil zeggen de autofabrikant, zijn argument onderbouwen met meer gedetailleerde informatie. Dit betekent dat autofabrikanten niet zomaar kunnen ontkennen dat ze een manipulatie-instrument hebben geïnstalleerd of beweren dat het legaal is. U moet hierover substantiële informatie verstrekken. De rechter in Heidelberg maakte het dan ook duidelijk: “Volkswagen heeft de strategische beslissing genomen om voor alle voertuigen van haar groepsmaatschappijen die met het thermische raam zijn uitgerust, de EG-typegoedkeuring te verkrijgen (…) zonder dat aan de materiële voorwaarden daarvoor was voldaan.”

“Daimler wordt nu ook bedreigd met een dieseldebacle. Het werd hoog tijd om afscheid te nemen van de verraderlijke procedurele strategie en het strakke imago. Het bedrijf vertrouwt op 'thermovenster' ontworpen om emissieniveaus te verbergen; Honderdduizenden voertuigen zijn al teruggeroepen. Deze illegale uitschakelapparaten zijn regelrechte oplichterij jegens de consument. Wij adviseren gedupeerde klanten om hun individuele claims door een advocaat te laten beoordelen.”

Partner Dr. Marco Rogert